Hoe herstel ik de penwortels van een boom?
Vrijwel iedere boom of struik die afkomstig is uit een kwekerij waar moderne productiemethodes toegepast worden, heeft vernielde penwortels (hoofdwortels). Dit wordt veroorzaakt door het feit dat de penwortel in een pot of plastic zak te weinig ruimte heeft om in verticaal te groeien (naar beneden).
Wanneer de penwortel naar beneden groeit en de onderkant van een pot of plastic zak heeft bereikt, begint de wortel vervolgens in horizontale cirkels te groeien, of zelfs terug naar boven. Wanneer een dergelijke plant in een droog gebied geplant wordt, zal de plant niet in staat zijn diep genoeg in de bodem door te dringen om water te vinden.
Op deze pagina vind je alle informatie hoe je horizontale penwortels kunt herstellen, zodat je planten/bomen met behulp van de Waterboxx® of Growboxx® plant cocoon in droge gebieden kunnen groeien zonder dat je de hulp nodig hebt van irrigatie.
Vernielde penwortels en de gevolgen
Jonge Taxodium distichum met in horizontale cirkels groeiende penwortels
Detail van de vernielde, in cirkels groeiende penwortel van een jonge Taxodium distichum
Omgewaaide Platanus occidentalis in de Nederlandse botanische tuin Hortus Zodiacus, 6 jaar na planten
Niet herstelde, verwrongen in plaats van verticaal naar beneden groeiende penwortel van Platanus occidentalis, 6 jaar na planten
De foto’s hierboven laten duidelijk zien wat de gevolgen zijn als penwortels in potten/plastic zakken in horizontale cirkels gaan groeien. De foto’s laten zien dat wanneer een penwortel eenmaal in een horizontale cirkel groeit, hij niet zelf in staat is om zich te herstellen. Zelfs niet na jaren.
Dit betekent dat een in horizontale cirkels groeiende penwortel nooit automatisch verticaal naar beneden zal gaan groeien. Het gevolg hiervan is dat een penwortel niet in staat is om verticaal naar beneden te groeien om zo water te vinden dat zich dieper in de grond bevindt. Een boom met vernielde, in cirkels groeiende penwortel zal dus nooit zonder de hulp van irrigatie kunnen overleven in droge gebieden.
Hoe vernielde penwortels te herstellen
Het is gemakkelijk om een penwortel weer te herstellen. Knip het horizontale heel van de penwortel af.
Het belang van penwortels voor bomen
In de natuur vindt het vermeerderen van bomen en struiken voornamelijk plaats door het zaaien van zaden op de bodem. De verspreiding van de zaden gebeurt meestal door de wind, of via de uitwerpselen van dieren. Het zaadje ontwikkelt dan een primaire penwortel die loodrecht naar beneden groeit tijdens zijn zoektocht naar water en zet zich daarmee vast in de bodem. Wanneer de penwortel eenmaal het grondwater bereikt heeft, begint de plant secundaire wortels te ontwikkelen en te verdampen.
De planttechniek van Moeder Natuur in vier stadia. Zoals je ziet groeit de penwortel verticaal naar beneden.
Hoe zorg ik voor bomen met goede penwortels?
De planten die tegenwoordig in de handel zijn en die vermeerderd worden met behulp van moderne productiemethodes, hebben vrijwel allemaal gebrekkige penwortels. Dit komt doordat tijdens het kweken de penwortel na verloop van tijd de bodem bereikt van de pot of plastic zak waarin hij gekweekt wordt en vervolgens in horizontale cirkels verder groeit, terug naar boven groeit, of zich vertakt in secundaire wortels.
In de afgelopen jaren heeft Groasis in meer dan twintig landen planten gekocht en gefotografeerd, maar geen enkele van die planten bezat een volmaakt gevormde verticaal groeiende penwortel. Alle planten bleken vernielde penwortels te bezitten en een overvloed aan secundaire wortels. Het is voor planten met dergelijke wortels onmogelijk om te overleven in een droge periode of in een droge bodem zonder de hulp van irrigatie. Bovendien zijn secundaire wortels niet in staat om diep in de bodem, of in rotsachtige bodem door te dringen.
Vernielde, gespleten en naar boven groeiende penwortel, gekweekt in pluggen in Spanje
Vernielde, gespleten en horizontaal groeiende penwortels, gekweekt in plastic zakken in Kenya
Een jonge plant in Dubai (voor het verpotten) met een vernielde, verwrongen penwortel. Na het verpotten hebben zich twee kleinere, dunnere wortels gevormd, maar deze hebben niet de kracht van de originele penwortel
Penwortel die in de rondte groeit
Naar boven (!) groeiende penwortel
Alle penwortels zijn vernield en groeien in horizontale richting onder de pluggen. Deze plugplantjes worden verpot naar grotere potten, maar zoals duidelijk te zien is, zijn de penwortels, die loodrecht naar beneden behoren te groeien, al vernield: ze groeien horizontaal
Zo zien volmaakte penwortels in een plug er uit: naar beneden groeiend en wit
Hoe kunnen de vernielde penwortels van bomen en struiken hersteld worden?
In de afgelopen jaren heeft Groasis niet alleen veel ervaring opgedaan met het kweken van planten met volmaakte wortels; we hebben ook geleerd hoe de vernielde penwortels van planten hersteld kunnen worden. Het geheim van het herstel ligt gelegen in het snoeien van de horizontaal of naar boven groeiende delen van de penwortel. Na het snoeien zal de wortel een nieuwe scheut vormen, en deze nieuwgevormde penwortel zal weer in verticale richting naar beneden groeien.
Zo wordt het vernielde deel van de penwortel verwijderd
Zo zorg je voor een in verticale richting, naar beneden groeiende penwortel
De horizontaal groeiende penwortels, nadat ze verwijderd zijn
Drie maanden na het snoeien hebben zich nieuwe, in verticale richting naar beneden groeiende penwortels gevormd
Vier maanden na het planten: de herstelde, in verticale richting naar beneden groeiende penwortels
Welke kwaliteitseisen zijn er?
Er zijn diverse kwaliteitseisen waaraan jonge bomen bij het planten moeten voldoen voordat je gaat planten. Hieronder staan ze weergegeven:
- (Noordelijk halfrond) Stamdiameter op 10 cm hoogte voor de plantperiode oktober tot maart: 5 mm;
- (Noordelijk halfrond) Stamdiameter op 10 cm hoogte voor de plantperiode april tot september: 8 mm;
- (Zuidelijk halfrond) Stamdiameter op 10 cm hoogte voor de plantperiode april tot september: 5 mm;
- (Zuidelijk halfrond) Stamdiameter op 10 cm hoogte voor de plantperiode oktober tot maart: 8 mm;
- De stam moet houtig zijn, mag niet 'vleesachtig' zijn;
- Een maximumlengte van 20 cm is voldoende. Als de planten hoger zijn, worden ze teruggesnoeid tot 20 cm;
- De penwortel moet in verticale richting naar beneden groeien;
- De wortel moet wit van kleur zijn;
- De planten moeten in de kwekerij gedurende minimaal 2 maanden afgehard zijn in de volle zon.
Meer informatie over het herstellen van penwortels
Bekijk een van de video’s/foto’s hieronder als je meer wilt weten over het herstellen van penwortels.
